Büyük olmak için kimseye iltifat etmeyeceksin, Kimseyi üstün görmeyeceksin, Hiç kimseyi aldatmayacaksın, Ülke için gerçek ne ise onu görecek ve hedefe yürüyeceksin. Herkes sana karşı çıkacaktır; Herkes seni yolundan çevirmeye çalışacaktır; Önüne sonsuz engeller yığılacaktır, Fakat bunlara dayanıklı olacaksın. Kendini büyük değil, küçük bir hiç sayarak, Kimseden yardım görmeyeceğine inanarak bu engelleri aşacaksın. Bütün bunlardan sonra da “Büyük” derlerse, Söylenenlere gülüp geçeceksin.    
Mustafa Kemal ATATÜRK 

 MOBBİNG NEDİR? Türkçe karşılığı “Yıldırma”, “Psikolojik taciz” olan mobinge ilk dikkat çeken 1990 yılında Leyman olmuştur. Mobbing, Latincede “kararsız kalabalık” anlamına gelen “mobile vulgus” sözcüğünden türeyen “mob” sözcüğünden türetilmiştir. İngilizce eylem biçimi olan “mobbing” ; psikolojik şiddet, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı verme anlamına gelmektedir. Mobbing, şirketlerde veya işgörenler arasında veya işverenler tarafından işgörenlere tekrarlanan saldırılar şeklinde uygulanan bir çeşit psikolojik terördür. İşyerinde psikolojik terör çeşitli aşamaları içeren bir süreç şeklinde devam eder. Mobbing oluştukça çeşitli psikolojik faktörler etkileşime girer ve kurbanın sağlığını olumsuz biçimde etkiler. Mobbing sendromu; haksız suçlama, küçük düşürme, genel taciz, duygusal eziyet ve psiko-terör uygulamak yoluyla, bir kişiyi işyerinden dışlamayı amaçlayan, kötü niyetli eylemlerden oluşan bir süreçtir. Psikolojik şiddet sendromu genel olarak; çalışanların şerefi, doğruluğu, güvenilirliği ve mesleki yeterliğine saldırıyla başlar. Mobbingde, insanların imajını, meslek ahlakını ve yeterliğini küçültücü davranışlar vardır. Mesleki yeterlik sorgulandığı zaman, bu aynı zamanda, kurbanın mesleki kişiliğini tartışmalı hale getirir ve onun çevresinde bir güvensizlik halkası oluşturulur. Bu süreçte amaç; kişinin, özgüveni ve özsaygısını acımasızca yok etmeye çalışmaktır. İngiltere’de yapılan araştırmaya göre; işgörenlerin % 53’ü mobbinge maruz kalmış, % 78’i ise bu olaylara tanıklık etmiştir. Yıldırmanın yaşanma düzeylerini saptamak amacıyla yapılan diğer araştırmalarda da; İsveç’te çalışanların % 25’i, İngiltere’de çalışanların % 50’si, İsviçre’de çalışanların % 35’i, İş yaşamı boyunca yıldırmaya maruz kaldıklarını ortaya koymaktadır. İsveç’te yapılan başka bir araştırmanın sonucuna göre, İsveç’te gerçekleşen intiharların % 10-15 ’inin nedeni mobbingtir. Henüz Türkiye’de böyle bir kapsamlı çalışma yapılmamış olsada mobbing olayı Türkiye’de de oldukça yaygındır. Bugüne kadar mobbing mağduru olan kişiler tarafından açılan ve sonuçlanan 4-5 dava vardır. MOBBİNG SÜRECİNİN AKTÖRLERİ Mobbing uygulayanlar (zorbalar) Mobbing mağdurları (kurbanlar) Mobbing izleyicileri MOBBINGE UĞRAYANLARIN GENEL ÖZELLIKLERI Mobbing genellikle ; İşini çok iyi, hatta mükemmel yapan; İlişkileri olumlu olan ve çevresindekilerce sevilen; Çalışma ilkeleri ve değerleri sağlam, bunlardan ödün vermeyen; Dürüst ve güvenilir, kuruluşa sadık; Bağımsız ve yaratıcı; Zorbanın yeteneklerinden üstün özelliklere sahip olan kişilere yöneliyor. Yıldırmaya hedef olan bu kişiler çoğunlukla üstün meslekî özelliklere sahip, yetkinlik düzeyleri yüksek, yaratıcı, dürüst, başarı yönelimli, kendilerini işlerine adamış kişilerdir. Bu özellikleri bazı kıskanç kişileri rahatsız edebilir ve şimşekleri üstlerine çekebilir. Bu tür kişiler, insanlara güven duyar, iyi niyetlidir, politik davranmayı bilmez. Örgütlerine çok bağlıdırlar ve işleriyle özdeşleşmişlerdir. İşlerini kaybetmek, onları daha da derinden etkiler. Stresle başa çıkamadıkları için özel yaşamları da bozulur. sağlık sorunları baş gösterir. MOBBING MAĞDURLARINDA GÖRÜLEN SORUNLAR Kaygı Kendini beğenmeme, Korku, Uykusuzluk, Konsantrasyon bozukluğu, Bunalım, Kronik yorgunluk, Mide sorunları, Baş ve bel ağrısı, Sinirlilik, Kendinden nefret etme, İntihar, Melankoli, Tükenmişlik, Umutsuzluk, Güvensizlik, Travma sonrası stres bozukluğu, Depresyon, Panik atak krizleri, Deri üzerinde döküntüler MOBBİNG UYGULAYAN KİŞİLER Mobingci kişiler incelendiğinde aşırı kontrolcü, korkak, nevrotik saldırgan zayıf karakterli oldukları görülmektedir Ayrıca bu kişiler kendi eksik taraflarını, korku ve güvensizliklerini, bir başkasını küçük düşürerek telafi etmeye çalışan, farklılıklara karşı hoşgörüsüz, ikiyüzlü, kendini üstün gören ya da göstermek isteyen, aşırı denetleyici ve kıskanç kişiler olduklarını, hedef aldıkları kişinin zor durumlarıyla alay ederek, kendi yetersizlik duygularını yenmeye çalıştıklarını gözlemlenmiştir. İktidar açlğı içinde olan mobingci tipler 6 kategoriye ayrılır. Narsist mobbingci Hiddetli, bağıran mobbingci, İki yüzlü yılan mobbingci, Megaloman mobbingci, Eleştirici mobbingci Hayal kırıklığına uğramış mobbingci, Bu Mobbingci kişilerin Düşmanlıktan hoşlanmaları, Can sıkıntısından zevk arayışı içinde olmaları Önyargılarını pekiştirmeleri , Kişileri zorlamayı sevmeleri , Ayrıcalıklıklı olduklarına inanmaları , Sahip olamadıklarının acısını çıkarmaları Bencillikleri nedeniyle de mobbing uyguladıkları belirlenmiştir. Ek olarak mobbing uygulayanın kötü kişiliği ve patron olarak bunu hak olarak görmesi, şişirilmiş benmerkezcilik, narsist kişilik, çocukluk travmaları da sayılabilir. Bodsky “Taciz edilmiş çalışan” adlı kitabında, “taciz ya da rahatsız etme, insanların kendilerini ayrı tutma ve ayrıcalıklarını koruma için kurulu bir işleyişin olmadığı zaman başvurdukları bir yoldur” şeklinde tanımlamaktadır. . Mobbing sürecinde kurbanı en fazla etkileyen mobbingin sıklığı, tekrarı ve süresidir. Psikolojik şiddet arttıkça ve süresi uzadıkça, etkisi de artar. Herkesin psikolojik şiddete dayanma sınırı farklıdır. Birisi için, dayanılabilir olan bir durum, diğerine çok büyük zarar verebilir, psikolojik olarak yaralayabilir. Psikolojik şiddeti tolere edemeyen mağduru bekleyen son, kişisel benlik duygusunun kaybı veya ölümüdür. Psikolojik şiddet sürecinde sık başvurulan yollardan biri de, mağduru karalamaktır. Mağdurun performansı, yeteneği ve becerisi yüksek olmasına rağmen, yetersizmiş gibi, gösterilir veya daha önce şikayet konusu olmayan bazı hataları, sorun olarak görülebilir. Bu aşamada kurbanın sağlığı etkilenir; bir takım semptomlar görülmeye başlar. Performans düşüren konsantrasyon bozukluğu, hastalık izinleri genellikle bu aşamada sık gözlenen belirtilerdir. Mobbingci hedefle mücadelede ilk adımın, onu kabul edilemez bir kimlikle tanımlamakla atılacağını bilir. Thomas. Aquino’nun dediği gibi “yok etmek için, insanlar aleminde tanımlama, hayvanlar aleminde ise yeme kuralı geçerlidir.” Psikolojik şiddetin bu aşamasında kurbanın kendini savunmak için daha fazla çaba göstermesi gerekecektir; artık kurbanı ortadan kaldırmak amacıyla gerekli adımları atmak için uygun bir zemin oluşturulmuştur. MOBBING DURDURMAK VE ENGELLEMEK MOBBİNG Türkiye’de yasal olarak yeni yeni tanımlanan bir olgudur. Sınırlı sayıda insan kaynakları uzmanı ve çok az psikologun dışında ne sendikalar ne de çalışma bakanlığı böyle bir sorunu gündemine almamıştır. Bu durumda sendikanıza danıştığınızda ya bu sorunu anlamayacak ya da işyerlerinde doğal bir süreç olarak göreceklerdir. Çünkü yaygın işsizlik ortamında sizin yerinize çalıştırmak istedikleri birisi mutlaka bulunmaktadır ve sırf bu nedenle size bu davranışı yöneltiyor olabilirler. Mobbing aslında sıkça kaşılaştığımız yıldırma kavramıdır. Neyazık ki yıldırma olgusu genel kabul görmüş ve üstünde bir çalışma yapmayı ya da engellemeyi pek de aklımızdan geçirmediğimiz bir duruma dönüşmüştür. MOBBINGE UĞRADIĞINIZDA ILK YAPMANIZ GEREKENLER : • Size mobbing uygulayan zorba kişiye açıkça duruma itiraz ettiğinizi söyleyin, taciz edici söz ve davranışlarını durdurmasını isteyin. Yanınızda güvendiğiniz ve gerekirse tanıklık edebilecek bir iş arkadaşınız bulunsun. • Olayları, verilen anlamsız emirleri ve uygulamaları yazılı olarak kaydedin. • İlk fırsatta zorbayı yetkili birine rapor edin, eşitiniz ise üstünüze, üstünüz ise yönetim kurulu ve insan kaynaklarına durumu açıklığıyla ve kanıtlarıyla bildirin . • Gerekiyorsa, tıbbi ve psikolojik yardım alın, hem yardımcı olacaktır, hem de kanıt oluşturacaktır. • Şikayetiniz hakkında kuruluşunuz içinde ne yapıldığını araştırın. • İş arkadaşlarınızla durumunuzu paylaşın, onlar da aynı şekilde rahatsız olabilirler, grupça başvurmanız daha etkili olabilir. Bunlar mobbingi bir bütün olarak durdurmuyorsa hukuksal başvuru için elinizde yeterince malzeme toplanmış olur. Suç olarak tanımlanmasıda uygulamaların azalmasında katkı sağlayacaktır. Hem mobbingcilerin geri çekilmesine hem de kurbanların çaresiz kalmasını engeleyecektir. Avrupa da çok sayıda konuyla ilgili dava ve ağır para cezaları bulunmaktadır, benzer davaların Türkiye’de de yeni yeni açılmaya başlanmıştır. Mobbing konusunda bir bilinç oluşturulması ve işverenin keyfi davranışlarının sınırlandırılması ve son kertede ortadan kaldırılması, sendikaların bu konuda etkinliklerinin artırılması mobbingin azaltılması yönünde önemli bir adım olacaktır. Bu anlamıyla, Türkiye'de Şubat 2006'da Jeoloji Mühendisleri Odasına, Mayıs 2006'da Toprak Mahsülleri Ofisi'ne yönelik açılmış 2 mobbing davası bulunmaktadır.

Rol:     bireylerle ilgili davranışlarında beklenen hareket kalıplarını ifade eder. Statü, bireyin kim olduğunu belirlerken rol, ne yapması gerektiğini belirler. 
Statüler :     
1.Toplum içindeki durumuna göre.(göçmen,arap,doktor,öğrenci, orta tabakadan vs)
2.Sahip olma biçimine göre.(cinsiyet, yaş, irk, soy)
3.Bir örgüt içindeki biçimine göre.(şef, müdür, işçi)
4.Bir çalışma grubundaki konumuna göre.(lider, birincil grup. vs.)Olarak farklı şekilde gruplanabilirler.